Nhà tôi có một cây vối cổ thụ bên bờ ao, thân to hơn cả cái thùng gánh nước, cao cả vài chục mét, quanh năm cành lá sum suê, tỏa bóng mát cả một khoảng vườn rộng lớn. Cây vối do nội tôi trồng từ hồi bà còn trẻ. Nội từng vẫn hay kể về xuất xứ của cây vối là do hồi còn trẻ, có một lần nội đi chợ phiên ở làng bên, thấy người ta bán lá vối tươi dùng nấu nước uống rất mát và ngon.

Chúng ta đã biết văn hóa rất rộng như văn hóa giao tiếp, văn hóa học đường, văn hóa xưng hô, văn hóa giao thông, văn hóa ẩm thực. Ăn và uống không chỉ là nhu cầu bản năng mà còn phản ánh thái độ ứng xử, cách thức thể hiện mình trong cuộc sống

Trong lịch sử phát triển của nhân loại, để sinh tồn và phát triển, loài người luôn luôn tìm cách đáp ứng, thỏa mãn các nhu cầu thiết yếu là ăn, uống, mặc, ở và đi lại. Câu hỏi muôn thuở đầu tiên để sinh sống đối với bất cứ dân tộc nào trên hành tinh này chính là: cần ăn gì và uống gì? Và thế là từ xa xưa, con người đã luôn luôn phải đi tìm thức ăn và thức uống.

Trong kho tàng thơ ca Việt Nam có vô số những câu ca hay về ẩm thực. Nó không chỉ phản ánh những gắn bó, thân thuộc với đời sống, cũng như mang đậm các yếu tố văn hóa vùng miền, mà còn thể hiện thú vui tao nhã của những tâm hồn thi sĩ, như Nguyễn Công Trứ từng viết: “Thảnh thơi thơ túi rượu bầu”.

Tôi trở lại thăm Quảng Trị sau gần 4 năm nhưng đây là lần đầu tôi nghỉ lại thành phố Đông Hà. Miền đất chịu nhiều đau thương, bao đời phải gánh chịu chiến tranh khốc liệt mà lần nào đến đây tôi cũng rơi nước mắt.

Sống ở những đỉnh núi hoa sương, mùa Xuân với đồng bào dân tộc Dao Tiền gắn với sắc hồng mong manh của hoa đào và những cành hoa mận trắng như tuyết. Tết cổ truyền, đồng bào dân tộc Dao Tiền một lòng hướng về đất trời, tổ tiên và đón nhận những điều may mắn, hạnh phúc nhất.

Năm nào cũng vậy, cứ đến Tết là những người đàn ông Việt dù mới xây dựng gia đình hay những người đàn ông đã ở tuổi xưa nay hiếm, bao giờ cũng chuẩn bị đồ lễ nhà bố mẹ vợ, mang đến trước ngày Tết Nguyên đán để thắp hương Tổ tiên, ông bà ông vải nhà vợ, tỏ tấm lòng thành kính và sự biết ơn tổ tiên nhà vợ và bố mẹ vợ, người đã sinh thành và nuôi dưỡng vợ mình cho tới ngày làm dâu nhà chồng.

Nhìn về đồ uống nên nhìn ở góc độ toàn cầu, toàn nhân loại. Các loại đồ uống hiện nay là thành tựu của văn hóa, văn minh nhân loại, đặc biệt là đồ uống có cồn. Nước là điều kiện tất yếu của cuộc sống nhưng nước có cồn lại điều kiện tất yếu của sự thăng hoa trong cuộc sống, trong sáng tạo văn hóa, trong lao động.