Ngộ độc rượu hồi chuông cảnh báo nhiều lần mà sao không giảm?

Gia tăng ngộ độc rượu có chứa methanol

Theo thống kê, hiện có khoảng 63% lượng rượu tiêu thụ trên thị trường chưa được kiểm soát, quản lý, mới quản lý được khoảng 30% lượng rượu là các nhà máy, công ty... Điều đó cho thấy, một lượng rượu lớn không rõ nguồn gốc vẫn đang trôi nổi trên thị trường, nguy cơ ngộ độc rượu vẫn rất cao. Thời gian qua đã xảy ra một số vụ ngộ độc rượu làm nhiều người phải nhập viện cấp cứu, trong đó có một số trường hợp tử vong. Phần lớn nạn nhân ngộ độc rượu là do sử dụng rượu trôi nổi, không có nhãn mác, chưa được công bố tiêu chuẩn...

Ngày 2/4/2025, Bệnh viện Chợ Rẫy thông tin về việc 6 người đàn ông ngộ độc rượu (nhập viện ngày 30-3), trong đó 1 người đã không qua khỏi. 6 bệnh nhân này cùng đi du lịch tại Ninh Thuận, uống 6 chai rượu trái cây (mỗi chai dung tích 500ml) với triệu chứng ban đầu là đau bụng, buồn nôn, rối loạn tiêu hóa. Trong vụ ngộ độc này, tất cả 6 bệnh nhân đều có nồng độ methanol vượt ngưỡng trên 100 mg/dL, rơi vào tình trạng ngộ độc cực kỳ nặng. May mắn nhờ phát hiện sớm vì một người trong nhóm bị nặng nên 5 người còn lại mới được cấp cứu kịp thời. Bệnh nhân nặng nhất 25 tuổi đã tử vong vào chiều ngày 1/4 với chẩn đoán là do ngộ độc methanol mức độ nặng, biến chứng toan chuyển hóa, tổn thương đa tạng, phù não lan tỏa gây tụt não, truỵ hô hấp tuần hoàn.

Đầu năm 2025, tại Nam Định, một thanh niên 28 tuổi bị khó thở, lơ mơ sau khi uống rượu. Bệnh nhân được cấp cứu tại Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng nhiễm toan chuyển hóa nặng, hôn mê do ngộ độc methanol. Bệnh nhân phải thở máy, lọc máu suốt 8 giờ song vẫn mất phản xạ, biến chứng xuất huyết não nghiêm trọng, xét nghiệm nồng độ methanol trong máu là 103mg/dl, sau đó tử vong.

Trước đó, ngày 22/12/2024, có 5 người ngộ độc cồn methanol, trong đó một trường hợp tử vong ngoại viện, sau khi uống rượu tại đám cưới ở huyện Thường Tín, Hà Nội. Kết quả xét nghiệm mẫu rượu cho thấy nồng độ methanol là 34%.

Thực tế cho thấy, nếu chúng ta quản lý tốt tình hình sản xuất rượu thủ công thì không chỉ giúp nhà nước tăng nguồn thu ngân sách mà còn giúp người tiêu dùng có điều kiện sử dụng các sản phẩm rượu có chất lượng, đảm bảo an toàn và sức khỏe. Để kịp thời ngăn chặn nguy cơ ngộ độc thực phẩm có liên quan đến rượu, bảo vệ sức khỏe cộng đồng thì cần sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng, siết chặt quản lý sản xuất rượu không rõ nguồn gốc, không đảm bảo chất lượng, tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức và trách nhiệm của người sản xuất cũng như của người tiêu dùng.

Cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, kiểm soát những cơ sở sản xuất, kinh doanh rượu không đảm bảo chất lượng để tránh xảy ra các vụ ngộ độc rượu, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Các vụ ngộ độc rượu trong thời gian qua, chủ yếu là do nạn nhân uống phải rượu pha methanol (cồn công nghiệp), loại cồn không được phép sử dụng trong thực phẩm. Bên cạnh công tác kiểm tra, xử lý các cơ sở, hộ sản xuất, kinh doanh không đảm bảo điều kiện, tiêu chuẩn theo các luật hiện hành thì cần có các chương trình truyền thông, giáo dục, nâng cao nhận thức tới cả người sản xuất và người tiêu dùng. Đồng thời có chế tài xử phạt nghiêm mình để người sản xuất không dám làm sai, không vì lợi nhuận mà bất chấp pha methanol rồi bán ra thị trường. Qua đó sẽ góp phần giảm các vụ ngộ độc do rượu không rõ nguồn gốc gây ra, bảo vệ sức khỏe, tính mạng của người tiêu dùng. Bản thân người tiêu dùng cũng cần nâng cao nhận thức về rượu và methanol, không lạm dụng rượu, chỉ sử dụng các loại rượu có nguồn gốc rõ ràng, có uy tín trên thị trường.

Tình trạng rượu ngâm, rượu không rõ nguồn gốc tràn lan trên thị trường

Từ thực tế cho thấy, nguyên nhân xảy ra các vụ ngộ độc rượu là do sử dụng rượu không có nguồn gốc rõ ràng hoặc do một số cơ sở mua cồn công nghiệp (methanol) pha chế thành rượu. Xét nghiệm của các cơ quan chức năng cho thấy, trong các mẫu rượu bệnh nhân ngộ độc sử dụng đều có hàm lượng độc tố methanol. Methanol (CH3OH) là chất cực độc, thường được sử dụng làm dung môi trong các sản phẩm công nghiệp như sơn, nước rửa kính, hoặc mực in... Khi đưa vào cơ thể, methanol chuyển hóa thành formaldehyde và axit formic, gây tổn thương gan, não và các cơ quan nội tạng khác. Ngộ độc methanol có thể gây ra các triệu chứng nguy hiểm như lú lẫn, suy hô hấp, co giật, tổn thương não và tử vong.

Vậy, vấn đề đặt ra là methanol phải chăng dễ mua bán? Công tác quản lý methanol hiện nay thế nào? Chính sách kiểm soát tiêu dùng rượu bằng thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) liệu có khả thi?

Quay trở lại vấn đề tăng thuế TTĐB lên cao đối với rượu bia nhằm giảm tiêu dùng. Câu hỏi đặt ra là khi tăng thuế TTĐB kéo theo giá rượu bia sẽ tăng cao, liệu người tiêu dùng có giảm sử dụng không hay sẽ chuyển sang sử dụng sản phẩm rượu bia không chính thống, giá rẻ, hàng giả, hàng nhập lậu? Trong khi quản lý kinh doanh, sử dụng các chất độc nguy hại như methanol chưa triệt để thì tình

trạng ngộ độc rượu sẽ có nguy cơ gia tăng. Bằng chứng là các vụ ngộ độc do uống rượu có chứa methanol vẫn xảy ra mặc dù đã được cảnh báo nhiều lần. Do vậy, kiểm soát tốt việc sản xuất, kinh doanh rượu trên thị trường là rất cần thiết, làm sao để người tiêu dùng tiếp cận với các sản phẩm chính thống, có uy tín được thuận lợi, dễ dàng hơn.

Tình trạng rượu giá rẻ, không rõ nguồn gốc đang trôi nổi trên thị trường không chỉ gây nguy hiểm cho người tiêu dùng (vì có nguy cơ bị ngộ độc nếu uống phải rượu chứa methanol) mà còn làm thất thu thuế cho nhà nước vì không kiểm soát, quản lý được các hộ sản xuất, kinh doanh loại rượu này. Đây là vấn đề đang tồn tại cần có biện pháp đồng bộ, quyết liệt thì mới có thể giảm các vụ ngộ độc rượu, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng. Mỗi chúng ta cũng cần tìm hiểu, trang bị thêm kiến thức cho mình khi lựa chọn các sản phẩm rượu để sử dụng, tuyệt đối không sử dụng các loại không rõ nguồn gốc xuất xứ hoặc không có nhãn mác bán trôi nổi trên thị trường.

Ánh Dương